Vergrijzing en houdbare overheidsfinanciën: vijf ongemakkelijke stellingen

Dit artikel laat aan de hand van een gestileerd model voor schuldbeleid zien dat, om het vergrijzingsprobleem op te lossen, een beleid van onmiddellijke budgettaire aanpassing efficiënter is dan een beleid van meer geleidelijke aanpassing. Optimaal beleid impliceert stabilisatie in de tijd van belastingtarieven of niveaus van publieke consumptie per hoofd van de bevolking; de corresponderende macro-economische aggregaten kunnen echter in de tijd veranderen vanwege de verandering van de bevolkingssamenstelling. Een beleid dat zowel belastingen als publieke consumptie hanteert om het vergrijzingsprobleem op te lossen, is meer efficiënt dan een beleid dat één van de twee instrumenten uitsluit. In de Nederlandse situatie betekent een verlaging van de rente dat het vergrijzingsprobleem wordt vergroot. Daarnaast betekent een verlaging van de rente dat de kosten van uitstel van budgettaire aanpassing lager uitvallen.